Temel eserlerin temelinde ne var?

Millî Eğitimin “temel eserler” listesi yayınladığını duydum. Yanlış bilgi değilse, bundan yıllarca öncekinin aynısı. Bir bakan el çabukluğu ile kaldırıvermişti. Böyle bir listeye ihtiyaç var mı?

Elbette çocuklarımıza dilimizin, edebiyatımızın iz bırakmış büyüklerinin eserlerini tanıtmak ve onları sevdirmek milli eğitimin ders-test girdabında çırpınan gençlerini aynı zamanda bir selamet adasına çıkarmak gibidir.

Başlangıçta 100 temel eser komisyonuna davet edilmiş, diğer sağdan soldan davet edilenlerle güzel bir liste hazırlamak için gayret göstermiştik. Fakat gördük ki, bizim mutabık kaldığımız liste bakan hazretleri tarafından el çabukluğu ile bir biçime sokulmuştur.

Bu hususla ve uygulamaları ile ilgili neredeyse bir kitap dolusu yazdık. Hatta “Neden klasiklerimiz yok?” isimli bir kitap da yayınladık. Hâlâ internette konuyla ilgili bazı yazılarımıza ulaşılabiliyor. (Yazının sonuna ekledim)

Temel eserlerin temeline nasıl dinamit konur?

Listenin başına bakarsanız görürsünüz!

Bir numaralı temel eser Nutuk!

Edebi eserler için bir liste hazırlıyorsunuz ve en başa Nutuk’u koyuyorsunuz. Tabii şimdi “efendim mevzu hassas, öyleydi, böyleydi felan feşmekan” denilecek.

Karnımızdan konuşmayalım!

Nutuk bugün atatürkçülerin dahi okuyamadığı bir kitaptır. Okuyan varsa ortaya çıksın, görelim boyunu.

İkincisi bu kitaptan edebi zevk alınmaz. Muhtevası her zaman tartışılmıştır, bütün aklı başında tarihçiler, bunun siyasi bir savunma ve ithamname metni olduğunu, tarihi belge olarak dikkatle kullanılmasının gerektiğini söylemişlerdir.

Şimdi asıl üzerinde durulması gereken, Nutuk’un bir partinin genel kurulunda okunan bir metin olmasıdır. Bir siyasi parti belgesidir. Bu hangi partidir bilmeyen beri gelsin!

Türkiye’nin siyasi olarak hiçbir seçim kazanamayan partisi!

Bu partinin kuruluşu ile ilgili ilk hamle 10 mayıs 1921’de yapılmıştır. Mustafa Kemal Paşa Meclis içinden “Müdafaa-yı Hukuk” grubunu kurduğunu açıklamış, ertesi gün de grubun başkanlığına seçilmiştir. İşte onun ilk parti başkanlığı için bu tarih kabul edilmelidir.

Bu Meclis’te büyük bir şaşkınlıkla karşılanmıştır ve meşhur hatip Erzurumlu Hüseyin Avni: “Meclisteki bütün mebuslar zaten kurulan grubun programını oluşturan esas maddelerin gerçekleşmesi için çalışmaktadır. Böyle bir grubun kurulması Meclis’te bu gayeye aykırı çalışanların mevcut olabileceği intibaını doğurmaktadır.” demiştir.

Mustafa Kemal’in Meclis’i bölerek, grup dışında bıraktığı vekilleri ötekileştirerek kendine bağlı bir yapı oluşturması işte parti hareketinin başlangıcıdır. Paşa, Meclis’in bütününü değil, bir kısmını tercih etmiştir! Bu gelecekte uygulamayı kurduğu tek adam yönetiminin ilk adımıdır.

Hikâyenin devamında, zaferden sonra Millî Mücadele Meclisi’nin feshi ve 2. Meclis’in oluşturulması vardır. Mustafa Kemal Paşa, iki dereceli de olsa bir seçimden ürkerek, çoğulcu bir parlamento yerine kendisine bağlı bir yapı oluşturmak istemiş ve ikinci seçmenlere taahhütname imzalatmıştır: “M. Kemal Paşa’nın ve Müdafaa-yı Hukuk grubunun gösterdiği adaylar dışındakilere oy vermeyeceğim” diye…

Ve Meclis, 1 kişi hariç onun seçtikleri ile doldurulmuştur!

Lozan’ı bu Meclis imzalamış, cumhuriyeti ilanına bu parti dışında görülen hiçbir vekilin katılmasına izin verilmemiş, daha sonraki yıkıcı uygulamalar bu Meclis’e tasdik ettirilmiştir. Sonra Milli Mücadele’nin öncü kadrosu Kazım Karabekir’den Rauf Bey’e tasfiye edilmiş, takibata alınmışlar ve haklarında her gün Çankaya’ya curnaller gönderilmiştir. Memleket içinde kalan İttihatçıların A takımından mühim şahsiyetler İzmir suikastı numarasıyla tasfiye edilmiştir. İşte M. Kemal Paşa CHP’nin 1927 kongresinde bu tasfiyeleri kendi açısından açıklayarak bir meşruiyet zemini oluşturmak istemiştir. Nutuk bu haliyle bir siyasi parti belgesidir.

Ve bu partinin Türkiye tarihinde hep meş’um bir rolü olmuştur. Nutuk bu rol oynanırken kullanılan belli başlı aparatlardan biridir. Bakın CHP’nin en meşhur Millî Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ne buyuruyor:

“Her içtimaî inanma sisteminin bir kitabı vardır. Bu kitap, ona inananlarca kutsal tanılır. Kemalizmin kitabı (Nutuk)tur; onu biz Türkler mukaddes tanırız.

Kemalizmi kuran, bu sisteme büyük adını vermiş olan Mustafa Kemal’dir. Kemalizm, milletçi ve devletçi bir cumhuriyetçilik sistemidir. Yeni Türk cemiyetinin her türlü hayat safhası, ondaki prensiplere dayanır. Bu prensiplerin nasıl var olduğunu bize (Nutuk) öğretmektedir.”

Nutuk “kutsal kitap”! Bu kutsallık partinin verdiği bir kutsallıktır. Bu kutsallık partiye de sirayet ettirilmektedir.

Nutuk’u orta öğretim öğrencileri temel eser diye tavsiye etmek, evrensel eğitim ve öğretimin kabullenemeyeceği bir hareket tarzıdır. Eğer böyle siyasi metinler tavsiye edilecekse, neden diğer parti liderlerinin kitapları akla gelmemektedir? Demirel’in, Erbakan’ın kitapları var, Türkeş’in meşhur “9 Işık”ı var!

Peki, tek parti ideolojisi aşılama konusunda belli başlı bazı kitapların bu listeye alınmasına ne buyurulur. (Daha önce alındıysa, liste gözden geçirilmeli bunlar çıkarılmalıydı).

Mesela, Falih Rıfkı Atay’ın kitapları…

Bu adam azılı bir din (İslam) ve Osmanlı (Türk) düşmanıdır, eserlerinde ne yapar yapar bu vasfını ortaya koyar. İlk cumhuriyet devrinde onun rolü, Almanya’nın propaganda bakanı Gobbels’le paraleldir. Bu adam, arkasını güce dayayarak “Bundan sonra Türk çocuklarına sadece batı müziği öğretilecektir” diyen şahıstır. Türk müziğini yasaklamanın ne anlama geldiğini idrak edemiyorsak, bu adamı büyük saymaya devam ederiz. Şimdi bu zatın Zeytindağı kitabı Yahudi ve İsrail övgüleri ile doludur. Bu marifetinden ötürü İsrail devleti kurulduktan sonra oraya davet edilmiştir.

Falih Rıfkı’dan tek kitapla yetinilmemiş bir de Çankaya listeye konulmuş. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı ve sonrası ile ilgili hurafeleri Falih Rıfkı uydurmuştur ve bunlar inkılap tarihlerinde gerçekmiş gibi millete sunulmuştur.

Temel eserler listesine bakınca, bu listenin eskidiği rahatlıkla görülebiliyor. Listedeki son yazar Bahaeddin Özkişi. 1975’te vefat etmiş. Yeniden gerçek temel eserleri tesbit için kolları sıvamalı, bunun için bakanlık bürokratları dışında sahanın ilgilileri davet edilmelidir.

*

https://www.tyb.org.tr/d-mehmet-dogan-100-temele-sevinsek-mi-uzulsek-mi-36545h.htm

https://www.karar.com/yazarlar/d-mehmet-dogan/temel-eserler-meselesi-ne-oldu-10006

https://www.tyb.org.tr/100-temel-bilmecesi-456yy.htm

https://www.tyb.org.tr/yuz-temel-bin-rezalet-12656yy.htm

TÜRK EDEBİYATI 100 TEMEL ESER

1- Mustafa Kemal Atatürk – Nutuk

2- Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig’den Seçmeler

3- Dede Korkut – Dede Korkut Hikâyeleri

4- Yunus Emre – Yunus Emre Divanı’ndan Seçmeler

5- Mevlana – Mesnevî’den Seçmeler

6- Nasreddin Hoca – Nasreddin Hoca Fıkralarından Seç.

7- Divan Şiirinden Seçmeler

8- Halk Şiirinden Seçmeler

9- Evliya Çelebi – Seyahatnâmesi’nden Seçmeler

10- Halk Hikayeleri – Kerem ile Aslı

11- Samipaşazade Sezai – Sergüzeşt

12- Halit Ziya Uşaklıgil – Mai ve Siyah

13- Hüseyin Rahmi Gürpınar – Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç

14- Ahmet Rasim – Şehir Mektupları

15- Ahmet Hikmet Müftüoğlu – Çağlayanlar

16- Ömer Seyfettin – Hikâyelerden Seçmeler

17- Mehmet Âkif Ersoy – Safahat

18- Ahmet Haşim – Bize Göre

19- Yahya Kemal Beyatlı – Eğil Dağlar

20- Yahya Kemal Beyatlı – Kendi Gök Kubbemiz

21- Abdulhak Şinasi Hisar – Boğaziçi Mehtapları

22- Ruşen Eşref Ünaydın – Diyorlar ki

23- Y. Kadri Karaosmanoğlu – Kiralık Konak

24- Y. Kadri Karaosmanoğlu – Yaban

25- Refik Halit Karay – Memleket Hikâyeleri

26- Refik Halit Karay – Gurbet Hikayeleri

27- Halide Edib Adıvar – Sinekli Bakkal

28- Halide Edib Adıvar – Mor Salkımlı Ev

29- Reşat Nuri Güntekin – Anadolu Notları

30- Reşat Nuri Güntekin – Çalıkuşu

31- Falih Rıfkı Atay – Çankaya

32- Falih Rıfkı Atay – Zeytindağı

33- Faruk Nafız Çamlıbel – Han Duvarları

34- Nazım Hikmet – Memleketimden İnsan Manzaraları

35- Şevket Süreyya Aydemir – Suyu Arayan Adam

36- Memduh Şevket Esendal – Ayaşlı ile Kiracıları

37- Peyami Safa – Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

38- Peyami Safa – Fatih-Harbiye

39- Nihad Sami Banarlı – Türkçe’nin Sırları

40- Ahmet Hamdi Tanpınar – Beş Şehir

41- Ahmet Hamdi Tanpınar – Sahnenin Dışındakiler

42- Samiha Ayverdi – İbrahim Efendi Konağı

43- Necip Fazıl Kısakürek – Çile

44- Sabahattin Ali – Kuyucaklı Yusuf

45- Ahmet Kutsi Tecer – Şiirler

46- Ahmet Muhip Dıranas – Şiirler

47- Âşık Veysel – Dostlar Beni Hatırlasın

48- Orhan Veli – Bütün Şiirleri

49- Cahit Sıtkı Tarancı – Otuzbeş Yaş (Bütün Şiirleri)

50- Kemal Tahir – Esir Şehrin İnsanları

51- Orhan Kemal – Eskicinin Oğulları

52- Sait Faik Abasıyanık – Kayıp Aranıyor

53- Sait Faik Abasıyanık – Hikâyelerinden Seçmeler

54- Halikarnas Balıkçısı – Aganta Burina Burinata

55- Kemal Bilbaşar – Cemo

56- Samim Kocagöz – Kalpaklılar

57- Tarık Buğra – Küçük Ağa

58- Necati Cumalı – Tütün Zamanı

59- Rıfat Ilgaz – Karartma Geceleri

60- Orhan Hançerlioğlu – 7. Gün

61- Fakir Baykurt – Kaplumbağalar

62- Faik Baysal – Drina’da Son Gün

63- Abbas Sayar – Yılkı Atı

64- Haldun Taner – Hikâyelerinden Seçmeler

65- Oğuz Atay – Bir Bilim Adamının Romanı

66- Aziz Nesin – Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz

67- Sabahattin Kudret Aksal – Gazoz Ağacı

68- Yusuf Atılgan – Anayurt Oteli

69- Cemil Meriç – Bu Ülke

70- Ord. Prof. Dr. Ali Fuat BAŞGİL – Gençlerle Başbaşa

71- Naki Tezel – Türk Masalları

72- Salâh Birsel – Boğaziçi Şıngır Mıngır

73- Bahattin Özkişi – Sokakta