eğitim,öğretim,terbiye,talim,Meb,Üniversite,öğrenci,öğretmen,muallim,öğretim üyesi,maarif,aile,
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Ankara
Açık
14°C
Ankara
14°C
Açık
Cumartesi Az Bulutlu
14°C
Pazar Parçalı Bulutlu
16°C
Pazartesi Az Bulutlu
17°C
Salı Açık
18°C

Prof. Dr. Vildan Serdaroğlu COŞKUN

1968’de İstanbul’da doğdu. 1992’de Boğaziçi Ü. Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olduktan sonra bir yıl MEB’de İngilizce Öğretmeni olarak görev yaptı. 1993’te İSAM’dan lisansüstü bursu kazanarak kuruma araştırmacı oldu. 1994’te İstanbul Ü.’den yüksek lisans derecesi aldı. 1994-1995 yılında (ABD) University of Pennsylvania’da akademik İngilizce eğitimi aldı. 2000’de İstanbul Ü.’den doktorasını tamamladı. Doktora yıllarında Harvard Ü. kütüphanelerinde araştırma yaptı ve uzman olarak çalıştı. 2002-2004 yıllarında Harvard Ü. Aga Khan Bölümü’nde Post-Doktora yaptı. 2004-2010 yılları arasında İSAM’da araştırmacı ve TDVİA müellifi olarak çalıştı. 2010’da İZÜ’de Türkçe okutmanı olarak görev aldı. 2012’de aynı üniversitede TÖMER’in kurulmasında görev aldı ve burada ders verdi. 2013’te doçent oldu. 2013 yılında aynı üniversitede Türkçe Öğretmenliği Bölümü’nü kurdu ve iki yıl bölüm başkanı olarak görev yaptı. 2015’te Sakarya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne başladı. 2022 yılında profesör oldu. Halen orada Eski Türk Edebiyatı profesörü olarak görev yapmaktadır. Alanında dört kitabı, çok sayıda makalesi (ikisi İngilizce), ansiklopedi maddesi (bazıları İngilizce), on kadar tercümesi (İngilizce-Türkçe) kitap tanıtımı, değerlendirme yazısı ve söyleşileri vardır. ABD, Fransa, Makedonya, Bosna-Hersek ve Ürdün akademik amaçlı olarak bulunduğu ülkelerdir. Osmanlı Türkçesi, İngilizce, Arapça, Farsça (orta) ve Fransızca (az) bilmektedir. İki çocuk annesidir.

    Bedevî Olmak Medenî Olmak

     Bu kelimeler size ne çağrıştırıyor bilmem.

    Tarih boyunca insan topluluklarının yaşam tarzları kabaca bedevi ve medeni olarak tanımlanmıştır. Bedevi, Arapça kökenli bir kelime olup göçebe yaşam tarzını benimsemiş topluluklar için kullanılır. Bedeviler, sulak ve otlak bölgelerin dışındaki bölgelerde yaşamlarını sürdürerek zorlu tabiat koşullarıyla başa çıkmışlardır. Medeni kelimesi de aynı dilden olup yerleşik hayat tarzını benimseyen ve hayatlarını şehirlerde sürdüren toplulukları tanımlar. Medeniler, tarım, ticaret ve zanaat gibi alanlarda gelişmiş olup düzenli bir sosyal yapı ve yazılı yasalara dayalı bir yönetime sahiptirler.

    Bedevi ve medeni kavramları, tarih boyunca toplumların farklı gelişim süreçlerini temsil ederken aynı zamanda iki zıt yaşam biçimini de ifade eder. Bu nedenle sözlük anlamları dışından bakılacak olursa bu iki kavramdan ilki “Doğu” diğeri “Batı” medeniyetleri için kullanılıyor görünmektedir. Bedeviler tarım ve hayvancılıkla geçinerek doğaya bağımlı bir yaşam sürer, güçlü aile ve komşuluk ilişkilerine sahip olmakla övünürler. Yerel bilgilere dayanan eğitimleri sınırlı ve kültürel yapıları homojendir. Medeniler ise sanayi, ticaret ve hizmet sektörüne dayanarak doğayı kontrol etme eğilimindedirler. Medeniler arasında bireysel ilişkiler öne çıkar, modern ve çeşitli kültürel etkinlikler bulunur.

    Her nedense bedeviler ilkel, medeniler gelişmiş (!) olarak kabul görür. Ne yazık ki günümüzde bu algıyı tersine çevirecek onlarca örnek mevcuttur.  Nasıl mı?

    Dünya globalleştikçe diller, kültürler ve hayatlar birleşip iç içe geçtikçe bu iki ucun, “bedevi” ile medeni”nin birbirine yakınlaşması, belki iki tarafın da köşeli göndermelerinden uzaklaşıp birbirine yaklaşması beklenirken ne yazık ki bu gerçekleşmemiştir. Işık hızıyla ilerleyen teknoloji, insanı zihnen hızlandırırken ruhen yavaşlatmış, insan için başarı olgusu rakamlara dökülen değerlerle ölçüle gelmiştir. Örneğin, “öz güzellik” kişisel bakımla, “öz beğeni”,  “takipçi sayısı” ile orantılı olmaya başlamıştır. İnsan, “birey” olmanın karşı konulamaz hafifliği ile aileye karşı koyarken topluma meydan okumaya hatta toplum için tehdit oluşturmaya başlamıştır.  Kişisel sınırlar, birbirini dışlama noktasına varırken, imajla tahakküm kurmaya çalışmak var olma ölçütü olmuştur.

    “Kendi” ve karşısındaki “diğerleri” formatıyla kurulan ofis tarzı ilişkiler, plaza ağzı ile kurulan ve bol “bilinçaltı mesaj”ı içeren konuşmalar, kendinden menkul “başarı hikâyesi” anlatıları insanın varış noktası olmayan bir “üstünlük koşu”suna eşlik etmektedir.

    Köyden şehire inerken kendini avmde hamburger ve kafede soğuk kahve ile dinlenip eğlenirken bulan insana, “hızlı olmak, artı bir değer olarak öğretilmiştir. Oysa “kendi fikir ve duygular”ıyla labaleb olmuş modern insana aynı hızla yalnızlık ve doyumsuzluk hastalığı bulaşmakta ve aynı insan şehrin devasa residansları içinde ufalıp kaybolmaya yüz tutmaktadır.

    Medeniler tarafından çizilmiş algı dünyasında, sadece onların kendi dünyalarında görgü kuralları bulunur ve onlara titizlikle uyulur diye düşünülür. Onlar farklı kültürlere açık, barışçıl ve hümanist olmakla övünürler.  Buna karşılık bedevilerin kapalı toplum olmaları dolayısıyla dışa kapalı, kaba, kaos ve kayırmacı ilişkilerle biçimlenen gayri iradi bir topluluk kültürü içinde yaşadıkları sanılır. Oysaki en küçüğünden en büyüğüne bedevi toplumlarda bir birey algısı, bir toplum fikri,  bunlar arasında hiyerarşi, içerdekilere ve dışardakilere karşı oturmuş bir bakış açısı mevcuttur.

    Sonuç olarak, bedevi ve medeni kavramları insanlığın iki farklı yaşam biçimini simgeler. Bedevi toplumlar, doğayla daha iç içe bir yaşam sürerken, medeni toplumlar daha organize ve teknolojiye dayalı bir hayat kurmuşlardır. Her iki yaşam biçiminin de kendine has avantajları ve zorlukları bulunmaktadır.

    Evet, kurallı, görgülü, eğitimli ve barışçıl medeniler, dünyadaki “bedevileri” kendileri gibi olmaya zorlamakta, olmayanı bireysel, toplumsal veya siyasi güçlerle ezmeye çalışmakta ve dünyayı sadece kendileri için yaşanılır kılıp bedevileri yok olmaya doğru itmektedir. Medenileştikçe “kendi” dışındakilere “daha faydalı” olmaları gerekirken “bedevi” dedikleri ve her türlü suçu isnat ettikleri topluluklardan çok daha büyük oranda ve düzeyde “suç” işlemekte ve medenilik adına herkesi suçlarına ortak olmaya zorlamaktalar.

    Bu gün dünyamızın geldiği nokta ortadadır. Tanım ezberleri bozulmuş bedevi ile medeni yer değiştirmiştir. Kısaca medeni, bedevidir…

      Vildan S. Coşkun

    Yazarın Diğer Yazıları
    27.10.2024 12:01
    Yorumlar

    Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.