İlim, Filim, Kilim

Bir seferinde Hayrettin Karaman Hoca’dan duymuştum. Her şey için bir mani vardır, ama ilim için pek çok.

Ömür insana verilmiş bir sermaye. Onu nasıl değerlendirirsek kârımız o yönde olur. Ne zaman ilim yolunda bir mania ile karşılaşsam Hayrettin Hoca’nın o sözü aklıma gelir, talebelerimin günlük hayattaki zorluklarla karşılaştıklarına şahit olunca da hep o sözü söylerdim. Bu söz bize “evet, bu hayatta bu yolda yürürken zorluklarla karşılaşmak mümkündür, bunun farkında olun, ama yılmayın, devam edin göreceksiniz ki sizi ilim sahiline çıkaracak bir çare mutlaka karşınıza çıkacaktır” demekte ve adeta bizi şevklendirmekte.

Yıllar yıllar önce ilim yolunun başlarında iken yaşadığım topluma, ait olduğum topluma bakmış ve kendimce şöyle bir tespitte bulunmuştum. İlimle uğraşanlar, filimle uğraşanlar ve kilimle uğraşanlar… Toplumum bunlardan ibaretti.

İlim, filim ve kilim… Özelde hanımlar için genelde herkes için belirlenmiş üçlü seçenek… Bu üç kelime arasında kafiye dışında bir başka bağlantı var. Yani tenasüp. İlimi zaten biliyorsunuz, filim ortalama insan tipi kervanına dahil olup kimliksiz kişiliksiz günü kurtarma peşinde olmak. Kilim ise öteden beri gelen geleneksel rollere bürünüp ferdi, aileyi, toplumu ilmek ilmek örmek. İlme gelince… Biliyorsunuz dedim ama biliyor muyuz? İlim, bazen filim bazen kilim rüzgârına karşı durarak (karşı çıkmak da gerekebiliyor bazen) var gücünüzle içinizdeki ilhama tutunup gözünüzü kulağınızı her şeye kapatıp ilim ışığının aydınlığına doğru ilerlemek. Bazen emekleyerek bazen yürüyerek bazen de koşarak… Ama yorulmadan, usanmadan, bıkmadan. İlim için ilk şart akıldır derler ama akılla birlikte sizi içten tutacak ve belki yıllarca bırakmayacak kuvvetli bir his de elzemdir. İlim için filime hiç kapılmadan kilimin de gerektiği kadarını örerek akıl ve gönülle o yola adanmış olarak ilerlemek gerekli. Zaten engebeli olan bu yolda sürekli sağa sola bakar her sese kulak verirsek odağımızı kaybeder hedefimizi şaşırabiliriz.  Tam da burada içe dönük olmak bize zaman ve enerji kazandırabilir. Ancak etkin iletişimle teatilerde bulunmak yol tutuşumuzu kolaylaştıracaktır. İlim yaparken filime heveslenmek, kilime dalmak gibi beklendik riskler de yok değil. Ama içimizdeki o pusula değişmeyen ibresiyle bize hep yönümüzü işaret edecek, ondan ayrılmadığımız sürece tercihimiz muvacehesinde doğru hedefe ilerlemek mümkün olacaktır.

Şöyle bir adım geri gidip durup düşünürsek filimi bir kenarda tuttuğumuzda ilimin kilime faydası, kilimin de ilime katkısı olduğunu anlayabiliriz. Hatta daha da ötesinde ilimsiz kilimin, kilimsiz ilimin eksik olacağını bir biri olmaksızın her ikisinin de çerçevesiz kalacağını görebiliriz. Bir birini besleyen ve çarkın dişlileri gibi olan ilim ve kilim koordine olduklarında hem kendi alanlarını hem de bulundukları toplumu güçlendireceklerdir. Buradan da bir birini anlayan ve anlamlandıran iki grubun mezc olmasıyla filme paye de saye de kalmayacak, giderek azalan bir alan olarak hor değil hoş görülecektir. Yunus zaten dememiş miydi:

Elif okuduk ötürü

Pazar eyledik götürü

Yaradılanı hoşgördük

Yaradandan ötürü

Veselam.