Trafik Kuralları Ne İşe Yarar?

Dokuz günlük bayram tatiliyle birlikte girişi “Direksiyon hâkimiyetini kaybeden sürücü…” olan kaza haberleri de basında sıkça yer almaya başladı. Her zaman olduğu gibi. İlgili kurumlar ve devletimizin en yetkili ağızları tarafından yapılan tüm uyarılara rağmen. Kural ihlalleri, çarpmalar, çarpışmalar, yoldan çıkıp sağa sola savrulmalar…

EGM Trafik Başkanlığının egm.trafik.gov’daki Trafik İstatistik Bülteninde[1] yer alan verilere göre, 2023 yılında ülkemiz genelinde 555.668 kaza meydana gelmiş. Kaza yerlerinde can kaybı sayısı 2984, yaralananların sayısı ise 354.323. Muhtemelen yaralananlardan da daha sonra ölenler olmuştur.

İşin garip tarafı şu: Meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı kazaların neredeyse %90’ı sürücü kusurlarından kaynaklanıyor. Ben söylemiyorum, bültendeki rakamlar söylüyor.

Oysa biz, eski adıyla ehliyet, yeni adıyla sürücü belgesi işini çok önemsiyoruz.

Sürücü belgesi almak isteyen vatandaş öncelikle Trafik: 16, Araç Tekniği: 6, İlkyardım: 8, Trafik Adabı: 4 saat olmak üzere toplam 34 saatlik bir eğitim alıyor. Her sınıf için zorunlu direksiyon eğitimi saati farklı olmakla beraber B sınıfı ehliyet için 14 saatlik direksiyon eğitimi gerekiyor.

Sınav aşamasına gelince; yazılı sınavdan (e-sınav) en az 70 puan alan aday, olağanüstü denetim altında gerçekleştirilen uygulama sınavına giriyor. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen bu sürecin sonunda başarılı olan aday, sürücü belgesi almaya hak kazanıyor. Gerekli işlemleri tamamladıktan sonra yeterliliğinin ispatı olan sürücü belgesini alıyor.

Bunun yanında “Kırmızı ışıkta durulur” kuralıyla birlikte pek çok trafik kuralı okul öncesi eğitimde çocuklarımıza öğretiliyor. Temel eğitim ve ortaöğretimde doğrudan trafikle ilgili müstakil derslerimiz var.

Dahası, başta Millî Eğitim Bakanlığı olmak üzere bakanlıklar, genel müdürlükler ciddi çalışmalar yürütüyor. Stratejik planlar yapılıyor. Eylem planları hazırlanıyor. Sempozyumlar, çalıştaylar, eğitimler düzenleniyor; projeler hayata geçiriliyor. Mayıs ayının ilk haftası Trafik ve İlkyardım Haftası olarak kutlanıyor. egm.gov.tr’de trafikle ilgili yüzlerce slogan ve özlü söz bulunuyor. Üstelik her biri bir değil, birkaç kural değerinde. Yol kenarlarında trafik levhaları ve trafik ışıkları mevcut. Onlar süs olsun diye konulmadı oralara.  Asıl önemlisi kurallar var.

Ele aldığımız şekliyle kural; “Davranışlarımıza yön veren, uyulması gereken ilke, kaide, nizam, usul” anlamlarına geliyor. Trafik kuralları ise trafikte düzeni ve güveni sağlamanın yanında can ve mal kaybını önlemeyi hedefliyor. Her kuralda olduğu gibi trafik kurallarında da insan ve toplum yararı gözetiliyor.

Hâl böyleyken çoğu insanımız -her nedense- pek çok kurala olduğu gibi trafik kurallarına uymakta zorlanıyor veya kuralları yeterince önemsemiyor. Bir de Kapıkule’ye kadar 90 kilometre/saat hız sınırını aşmayıp Kapıkule’den sonra 120’den aşağı düşmeyenler var.

Özenle gerçekleştirilen eğitimler, uygulama ve sınav süreçlerinden, hatta sağlık raporundan sonra yeterli görülerek sürücü belgesini alan bir vatandaşın sorumluluk bilinciyle hareket etmemesi nasıl izah edilebilir? Kimi cezaları caydırıcı, kimi eğitimi ve denetimleri yeterli bulmuyor, kimine göre kabahat yollarda.

Çocukluk yıllarında radyodan sıkça duyduğum bir slogan var: “Trafik kurallarına uyalım, uymayanları uyaralım.” Hadi bakalım, uyar da gör tepkiyi. Önce korna, sonra söylenme, ardından el kol hareketleri, olmadı direksiyon kırmalar…

Sonuç olarak; “Hakları, görevleri ve sorumlulukları öğretmek/öğrenmek yetmiyor; öğrenilenleri özümsemek, hayata geçirmek, yaşamak/yaşatmak da önemli.” Her konuda olduğu gibi trafik kurallarında da bu böyle.

Bütün mesele; can ve mal kaybına uğramamak için sorumluluk bilinciyle hareket etmek, sabırlı olmak, trafik kuralları ve işaretlerine uymak, kural ihlali yapmamak. 

Kural ihlal edilirse ne oluyor? 30 kilometre/saat hız sınırı levhası konulan viraja 90-100 kilometre/saat hızla girildiğinde araç savrulup yoldan çıkıyor. Kazayla ilgili haberin başlığı: “Sürücüsü direksiyon hâkimiyetini kaybeden araç uçuruma yuvarlandı. Araçta bulunan beş kişi olay yerinde hayatını kaybetti.”

Onca verilen eğitim yeterli olmuyorsa, bari EGM Trafik ve Jandarmanın kısa mesajlarına, uyarılarına kulak verin. Bayramlarda ve her zaman her yerde en pahalı ceza kazaya uğramadan “Emniyet kemerinizi bağlayın. Yasal hız sınırlarını aşmayın. Hatalı sollamayın. Yorgun, uykusuz, ehliyetsiz; bir elde direksiyon, bir elde telefon ya da alkollü araç kullanmayın. Sakın ola, kural ihlali yapmayın!” Kendiniz, sevdikleriniz, bir de sevdiklerinize kavuşmak için…

Şimdiden hayırlı yolculuklar, hayırlı bayramlar…

[1] https://www.trafik.gov.tr/kurumlar/trafik.gov.tr/04-Istatistik/Aylik/202312/Aralik-2023.pdf

Mustafa USLU