Nurcan ŞARLAYAN

El-ilm ve el-ma‘rife terimleriyle ifade edilen bilgi daha ziyade bilen (özne) ile bilinen (nesne) arasındaki ilişki, yahut bilme eyleminin belli bir ifade şeklidir. Bilginin tam zıddı olan bilgisizlik ise cehl kelimesiyle ifade edilir. İlk İslâm filozofu Kindî, bilgiyi “eşyanın hakikatleriyle kavranması” şeklinde tarif etmektedir.  Fârâbî’ye...

Gözündeki yaşın ağırlığı Hangimizin derdinden hafif Yok o göz yaşını tartacak terazi O yüzden mi bakamıyoruz gözlerine Titreyen bedenin Taşlaşmış yüreğimizi sarsıyor Lakin benim göz yaşımın ağırlığı Seninkine yaklaşamıyor Ruhunu teslim ederken Rahman’a Gökyüzüne bakan gözlerin Cennet’te Gülerek bakacak annenin...

Sevgi: “İnsanı bir şeye veya bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermeye yönelten duygu, muhabbet; hoşlanmaktan ve beğenmekten öte bir kavram” olarak tanımlanır. İçerisinde şefkat barındırır. Sevgi konusu birçok ilmin ilgi sahasına girer. Bu ilimler sevgi kavramını kendi bakış...

Sadelik kavramı, “düz, basit, yalın, gösterişsiz, katkısız, gösterişi olmayan, süsten, püsten arınmışlık; gereksiz her türlü karmaşıklığın azaltılması anlamını ifade eder. Hayatımızdaki fazla yükleri arındırmak, gereksiz bilgi karmaşasını temizlemek anlamına gelir. Sadelik, daha az şeyle daha fazlasını elde etme yolu olarak...

Liyakat, bir kişinin bilgi, beceri, deneyim ve özelliklerine göre bir göreve veya pozisyona atanmasını ifade eder. Bu kavram kişinin herhangi bir statü için gerekli olan tüm özelliklere layık olma durumu, nitelik ve yetenek olarak aynı şartlara haiz kişilerin eşit koşullarda...

Anne-babalık, çocukların eğitiminin ilk tohumlarının atıldığı yer olan aile de fedakârlık gerektiren sorumluluk yüklü bir roldür. Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği Madde (5-f) de veli tanımı şu şekilde yer alır. Veli: “Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında, öğrencinin annesini/babasını veya...

Mehmet Akif Ersoy 1873 yılında İstanbul Fatih’te  Sarıgüzel mahallesinde dünyaya gelmiştir. Aslen baba tarafından Kosovalı’dır.  Dünyaya geldiğinde babası Rağif adını vermiş; ancak bu isim zamanla yerini, aile ve okul camiasında Akif’e bırakmıştır. 4 yaşında mahalle mektebine başlatılmış ayrıca babasının sıkı...

Tanrı bütün kullara rızkını dağıtırkenKimi sırtüstü yatar, kimi boşta gezerken Kul Ahmet erken kalkar, haydi ya nasip derdi Kimseler anlamazdı, ya nasip ne demekti Mahalleli kahvede muhabbet peşindeyken Leylekler lak lak edip, peynir gemisi yüklerken Kul Ahmet erken yatar, sabaha...

Yeryüzünde halife olarak görevlendirilen insan Kur’an-ı Kerim’de biyolojik, psikolojik, sosyolojik planda ele alınır. Kendisine doğru yol gösterilmiş, böylece değerlerin bilincine varmasını ve onlardan ahlâk kanununun buyurduklarını, aynı zamanda kendisinin de iyiliğine olanları seçmesini sağlayacak şekilde donatılmıştır.  İnsanın bedeni ve ruhi...

İnsan kelimesi Arapça ins kelimesinden türetilmiştir. “Beşer, insan topluluğu” anlamına gelen ins, daha ziyade insan türünü ifade etmektedir. İnsana iyilik ve kötülüğü kavrayıp bunlardan birini seçme yeteneği verildiği için kendini sorumlu kılmaya yetecek bir özgürlüğe sahiptir. İnsana doğru yol gösterilmiş, değerlerin bilincine...

Üç Filozof şu görüşü paylaşmaktadır; iyi ve ondan yayılan adalet evrende esastır, kötülük ve adaletsizlik arızîdir. Tüm yaratılanların esasen iyi olduğu fikrini sürdürürler ve Allah’ın evrensel yasası mükemmeldir; maddi ve manevi, beşerî ve uhrevî, dünyevî ve âhir-i her şeyi kuşatmıştır....

“Kötülüğü var zannetmek, suretten öteye geçememenin ürettiği bir sonuçtur. Gerçekte, kötü diye bir şey olamaz. Varlığın birliği hayrı gerektirir; öze ulaşılırsa ancak iyilik görülür: Mânâya yönel, görünüş serkeştir. Zahmet et, erit serkeş sureti. Gör altındaki define gibi vahdeti (Mesnevi). “Kötülük”...

“Nevi şahsına münhasır bir eğitim” hayalim var bir eğitimci olarak. Aslından gelen, asıl olan. Kendi üzerinde eğreti durmayan, kendine özgü. Ülküsü olan evlatlarımızın çiçek açtığı, öz benliğinin geliştiği, ahlaki değerleri temel alan, kendini bildiği, geçmişi ile gurur duyup, örnek aldığı,...

Dürüstlük T.D.K sözlüğünde “doğruluk” olarak, diğer sözlüklerde ise “özü sözü bir olma”, “olanı olduğu gibi yansıtma”, “gerçeği saklamama”, “bildiğinden, inandığından ve olduğundan başka türlü görünmeye veya göstermeye çalışmama” olarak tanımlanır. Eski Türkçedeki karşılığı samimiyettir. Dürüstlük, etimolojik olarak doğruları ve gerçekleri söylemek; samimi, güvenilir...

Ahlâk, “insanın kendisi dâhil, varlıkla ve insanlarla ilişkilerinde nasıl davranması ya da davranmaması gerektiğini gösteren değer yargıları bütünüdür. Bir toplumdaki iyi ya da kötü sayılan davranışlar manzumesi, genel olarak uyulması beklenilen kurallar ve yapılması gereken görevlerin tümüdür” (DİB). İnsan ilişkilerinde...

“Kişiler arasında, duygu, düşünce, bilgi, haber alışverişi; bilgi ve haberlerin, akla gelebilecek her türlü biçim ve yolla kişiden kişiye karşılıklı olarak aktarılması; kişilerin birbirlerini anlaması” olarak sözlükte yer alan iletişim, en az iki kişi arasında karşılıklı mesaj aktarımıdır. İletişim sürecinin...

Ramazan-ı Şerif, ‘‘Şeâirin (İslmın işareti, alameti) içinde en parlak ve muhteşem olanı” diye tarif edilir. Şeair, şuur kökünden gelir. Ramazan şuurla ihya edilmesi gereken bir aydır. Kaynaklarda “güneşin güçlü ısısından çok fazla kızmış yer” mânasındaki ramdâ’ veya; “Yaz sonunda ve güz...

Maneviyat kelimesi sözlükte “Maddi olmayan, içsel olan, kişinin iç dünyasıyla ilgili olan şeyler” şeklinde tanımlanırken; “Seven ve koruyan yüce bir güç ile içsel bir ilişki hissi”, “İnsanın iyi ve olumlu yanını geliştiren, faydalı olan yönünü ortaya çıkaran manevi şeyler”  şeklinde...

Niyet kelimesi, plan, tasarı anlamında Arapça kökenli bir kelimedir. Bir şeyi yapmayı önceden kurma, zihinde tasarlama, yapmayı aklına koyma, yapmaya karar verme gibi anlamları da içerir. Niyet kavramını batınî olarak yorumladığımızda da amellerin dayandığı temel niyettir. Yani amellerin mana kazanması...

Vicdan, kelimesinin aslı Arapça’dır. Vecd, vicdan ve vücud, Arapça v-c-d fiilinin mastarlarıdır. Buna göre vecd, sevgi muhabbet, aşk, güçlü duygu anlamlarına gelmektedir. Vicdan; duyarlılık, his, niyet anlamlarında da kullanılmaktadır. Türkçe lügatlerde vicdan ‚kişiyi kendi davranışları hakkında bir yargıda bulunmaya iten,...

Başarı önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda planlı ve programlı bir şekilde çalışılarak ve çaba göstererek sonuca ulaşma işidir. Belirlenen amaca ulaşma ve isteneni elde etme olarak da tanımlanmaktadır. Eğitim açısından düşünüldüğünde başarı program hedefleriyle tutarlı davranışlar bütünüdür.   Öğrenci başarısı, öğrencinin eğitim...

Aidiyet, kelime anlamı, ‘mensubiyet’, ‘ait olma hali’, ‘ilişkinlik’ olan bir kavramdır. İlişkilendirme herhangi bir nesneye, insana, topluluğa, gruba ya da sosyal bir kategoriye olabilir. Bu durum insanın ilgisi nispetinde genişletilebilir. Bir yere ya da gruba yoğun duygularla bağlı olmak, kendisini...