7’Lİ MASA’NIN EĞİTİMLE İLGİLİ ÖNERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ -IV-
6- Öğretmenlerle İlgili Görüşleri:
Eğitim sistemlerinin öğrenci, yönetici, eğitim program, sosyal çevre, fiziki çevre ve öğretmen olmak üzere altı temel unsuru vardır. Bunlardan birisi, belki de birincisi öğretmendir. Hatta öğretmen, eğitim sisteminin diğer unsurlarına can ve ruh veren ‘kilittaşı’ konumundaki bir unsurdur.
Öğretmen, ‘öğrenme-öğretme’ sürecinin verimli geçmesini sağlayan kişidir. Çünkü öğretmen, eğitim sistemlerinin hedeflediği insan tipini yetiştirmek üzere, öğrenciyle belirlenmiş olan bilgi ve davranış kalıplarını, belirli bir iletişim ağı içerisinde yüz yüze getirip etkilenmelerini, dolayısıyla öğrenmenin gerçekleşmesini sağlayan kişidir.
Ayrıca, eğitim sistemlerinin kalitesi ve milletlerin her yönden kalkınması, büyük oranda öğretmenlere, onların yetiştirilme tarz, durum ve düzeylerine bağlıdır.
Bunun için eğitim sistemlerini düzenleme ya da geliştirme çabası içerisine girilirken, öğretmen yetiştiren kurumlara olduğu gibi, öğretmen konusuna da apayrı bir başlık açmak, bu hususta sistemin bütününü etkileyecek derinlik ve kapsamlılıkta kararlar almak gerekir.
CHP’nin öncülüğündeki 7’li masanın kamuoyuna sunduğu Ortak Politikalar Mutabakat Metni’nde, öğretmene yönelik derinlikli bir analiz yoktur. Ancak şu hususlar vardır:
1- Yapamayacakları bazı vaatler vardır.
Örneğin: ‘ataması yapılmayan öğretmen havuzunu eriteceğiz’, vadi bunlardan birisidir. Bunun gerçekleşmesi, neredeyse imkansızdır. Çünkü yıllardan beri çeşitli sebeplerden dolayı birikmiş öğretmen adaylarının hepsine MEB’de iş verilme imkanı yoktur. Belki şöyle olabilir: on yıl bütün bu fakülteleri kapatırlar ve mezun vermezler. Sadece mevcut ataması yapılmayan mezunları atama yaparak eritmeğe çalışırlar ki, bu da hayatın gerçeklerine aykırıdır. Dolayısıyla 7’li masanın bu vadi, gerçekleşemeyecek bir vaaddir.
2- Daha önceden yapılanları kendilerine mal etmek istedikleri vardır. Örneğin:
• ‘Eğitim fakülteleri ile okullar arasındaki entegrasyonu sağlayacağız’, cümlesi bunlardan birisidir. Bu entegrasyon önce de vardı, Ak Parti döneminde var, sonra da var olacaktır. Ayrıca bunu bir vaat olarak yazmak gereksiz bir durumdur. Ayrıca,
• ‘Öğretmenlerin, öğrenci eğitimini aksatmayacak şekilde yurtiçi, yurtdışı eğitim, sempozyum ve benzeri etkinliklere katılmasını sağlayacağız’, cümlesi de bunlardan birisidir. Zira bu durum zaten şu anda da işlemektedir. Yurt içinde ve yurt dışında yapılan her kongreye pek çok öğretmenimiz katılır ya tebliğ sunar veya dinleyici olarak bulunur. Bunu bir vaat olarak yazmak yine intihal girişiminden başka bir şey değildir.
Yine 7’li masanın vaatlerinden birisi de: • ‘Öğretmenlerin dijital içerik, interaktif ders ve akıllı tahta içeriği hazırlama gibi yeterliliklerini geliştirecek, bilişim teknolojileri dâhil meslek içi eğitimlerine ağırlık vereceğiz’, önerisidir. Bu da yıllardan beri işleyen bir mekanizmadır ve sanki ilk defa yapılacakmış gibi takdim etmek aslında intihal girişimidir.
7’li masadan bir başka öneri, • Dezavantajlı bölgelerde staj yapılmasını özendirecek, öğretmelerin bu bölgelerde daha uzun süreli kalmalarını teşvik edecek mali destekler sağlayacağız. Bu vaat te Ak Parti Hükümetlerinin yıllardan beri yapmakta olduğu bir düzenlemedir.
3- Siyasal hükümetlerle ilgisi olmayan konularda da vaat te bulunuyorlar. • Eğitim fakültelerinin hepsinin akredite olmalarını sağlayacağız’, cümlesi bunun bir örneğidir. Bu faaliyet te hükümetlerle ilgili değildir. Fakültelerin iç çalışmasıyla doğrudan ilgili bir husustur. Akredite eden kurumlar, bağımsız kurumlardır. Belli ölçülerde kendisini hazırlayan her fakülte gibi eğitim fakülteleri de bu hazırlıklarını tamamladıkları takdirde akredite olabilmek için başvururlar. Belirtilen şartları taşıyorlarsa zaten akredite olurlar. Bunun siyasal hükümetlerle bir ilişkisi yoktur.
4- 7’li masanın günlerden beri değerlendirdiğimiz görüşleri içerisinde en değerli, tutarlı ve üzerinde durulabilecek görüşü aşağıdaki görüşüdür. Bugün yürürlükte olan öğretmenlerin kademelendirilmelerinde bu hususlar da muhakkak göz önüne alınmalıdır, diye düşünürüm. O da şu: • ‘Öğretmenin kariyer gelişiminde; öğretmenin katıldığı seminerler, hizmet içi eğitimler, aldığı lisansüstü eğitim, katıldığı kurslar ve yürüttüğü ya da katılımcısı olduğu projeler ile öğrencilerinin başarılarını objektif olarak dikkate alacağız’. Bence bu vaat yeni ve değerli bir vaattir ve üzerinde çalışılarak geliştirilebilir.
5- • ‘Öğretmen atamalarında mülakatı kaldıracağız’, bence bu cümle de yanlış bir bakış açısıdır. Çünkü mülakatı kaldırmak kolaydır ama daha iyisini bulmadan olmaz. Benim önerim, ‘sağlıklı, dürüst ve objektif bir mülakat nasıl yapılır’, biz onu bulabilmeliyiz. Çünkü öğretmenlik sadece bir bilgiyi öğrenciye aktarmak değildir. Onun sanat, estetik ve kişilik yönü de vardır ve bunlar çok önemlidir. İşte bilgisayarla yapılan atamalarda bunu bilmeniz mümkün olmaz. O zaman, başarılı bir öğretmen kadrosu kurabilmeniz de hayal olur. Dolayısıyla öğretmen atamalarında mülakatı kaldırmak yerine, üzerinde çalışıp, ‘objektif ölçüler çerçevesinde’ bir mülakat sistemi nasıl kurabileceğimize odaklanmamız gerekecektir.
Böylece günlerden beri yaptığımız çalışmayla CHP’nin öncülük ettiği, diğer partilerin de onun peşine takıldığı 7’lı masanın, iktidara geldiklerinde eğitime nasıl bakacaklarını, kendi yazdıkları Ortak Politikalar Mutabakat Metni’ne dayanarak sizlere arz ettik.
Kısaca belirtecek olursak, 7’li masanın hazırlamış olduğu Ortak Politikalar Mutabakat Metninin eğitimle ilgili görüşleri; hiçbir yeniliğin olmadığı, mevcudu aynen devam ettirmenin bir başka şekilde ifade edildiği bir metindir, diyebiliriz. Halbuki eğitim sistemimizin ciddi anlamda geliştirilmeye ve millileştirilmeye ihtiyacı vardır. Ak Parti olarak bununla ilgili ciddi hazırlıklarımız vardır, bundan sonra onları size arz edeceğim.
Takdir sizlerindir. Saygılar sunuyorum.
16. 04. 2023
Prof. Dr. Ömer ÖZYILMAZ
